birleşik fiil örnek ne demek?
Birleşik Fiiller
Birleşik fiiller, iki veya daha fazla kelimenin bir araya gelerek tek bir fiil gibi anlam ifade etmesidir. Türkçede birleşik fiiller, anlam, yapı ve kuruluş şekillerine göre farklı kategorilere ayrılır.
1. Anlamlarına Göre Birleşik Fiiller:
- Yardımcı Fiille Kurulan Birleşik Fiiller: İsim soylu bir kelime ile "etmek, olmak, kılmak, eylemek" gibi yardımcı fiillerin birleşmesiyle oluşur. Bu fiillerde asıl anlam isim soylu kelimede bulunur.
- Örnekler: Yardım etmek, mutlu olmak, dans etmek, hasta olmak.
- Anlamca Kaynaşmış (Deyimleşmiş) Birleşik Fiiller: İki veya daha fazla kelimenin zamanla kaynaşarak yeni bir anlam kazanmasıyla oluşur. Kelimeler genellikle gerçek anlamlarından uzaklaşır.
- Örnekler: Göz atmak, kulak vermek, el vermek, göze girmek.
2. Yapılarına Göre Birleşik Fiiller:
- Yardımcı Fiille Kurulan Birleşik Fiiller: (Yukarıda bahsedildi)
- Kurallı (Özel) Birleşik Fiiller: Fiil kök veya gövdelerine belirli ekler getirilerek oluşturulan ve belli bir anlamı ifade eden fiillerdir.
- Yeterlilik Fiili: "-ebilmek, -abilmek" ekleriyle yapılır. Bir işi yapmaya gücü yetmek veya olasılık anlamı taşır.
- Örnek: Yapabilirim, gelebilirsin.
- Tezlik Fiili: "-ivermek" ekiyle yapılır. Bir işin çabucak, ansızın yapıldığını ifade eder.
- Örnek: Düşüverdi, geliverdi.
- Sürerlik Fiili: "-edurmak, -egelmek, -ekalmak" ekleriyle yapılır. Bir işin devam ettiğini, sürdüğünü ifade eder.
- Örnek: Bakakalmak, süregelmek.
- Yaklaşma Fiili: "-eyazmak" ekiyle yapılır. Bir işin neredeyse gerçekleşmek üzere olduğunu ifade eder.
- Örnek: Düşeyazdım, öleyazdı.
Önemli Kavramlar: